Door Mariëtte Bos - november 2010
Een tocht langs de Moezel, de Sûre en de Our
Wie kent niet het verdrag van Schengen? Het is een 25 jaar oude afspraak tussen een aantal Europese landen over hoe om te gaan met de personencontrole aan hun gemeenschappelijke grenzen. Inmiddels hebben 25 landen zich aangesloten bij het verdrag maar het waren de initiatiefnemers België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland die in 1985 als eerste hun handtekening onder het verdrag van Schengen zetten.
De 25e verjaardag van het verdrag is een mooie aanleiding deze belangrijke stad eens te bezoeken. Want verdragen worden immers altijd in belangrijke steden ondertekend...
Maar Schengen is helemaal geen grote stad. Integendeel, het is een dromerig dorpje aan de oever van de Moezel en er wonen zo’n slordige 450 inwoners.
Groothertogdom Luxemburg
Luxemburg is een klein land en met een oppervlakte van 2586 m2 is het na Malta het kleinste land binnen de Europese Unie. De totale bevolking telt 502.000 inwoners, 43,1% daarvan komt uit Portugal (79.800), Frankrijk (29.700), Italië (18.200), België (16.700), Duitsland (12.000) en Nederland (3,.900). Bron: Verkeersbureau Luxemburg. Misschien is deze Europese meltingpot de reden waarom u zich hier prima in het Nederlands kunt redden. De inwoners doen net zo hun best om u te begrijpen als omgekeerd. Komt u dat bekend voor? Dat klopt wel, qua karakter lijkt de Luxemburger op de Nederlander. Misschien voelen we ons daarom zo thuis in het Luxemburgse land en trekken er jaarlijks zoveel Nederlanders naar toe. Of is het omdat Luxemburg zo dicht bij is en zoveel te bieden heeft? Op maar een paar uur rijden vinden we de prachtige natuur van de Ardennen, de enige wijnbouw in de Benelux, een moderne hoofdstad, gezellige dorpen en veel bezienswaardigheden.
Schengen
Ik begin mijn ontdekkingstocht langs de Luxemburg-Duitse grens in het meest zuidelijke puntje van het Groothertogdom. Daar waar op 14 juni 1985 de Akkoorden van Schengen werden getekend. Dat gebeurde aan de Esplanade aan de Moezel. Hier werden aan boord van de rondvaartboot Princess Marie-Astrid de belangrijke handtekeningen gezet.
Tijdens mijn bezoek ontmoet ik de burgemeester van de gelijknamige gemeente Schengen. Het is geen officieel bezoek, ik kom hem bij toeval tegen op straat. Hij heeft zijn hemdsmouwen opgestroopt en wist zich het zweet van het verhitte voorhoofd. Hij is op zoek of liever gezegd op jacht naar zijn hond die langs de Moezel aan het zwerven is geslagen. Hij vertelt over Schengen en de uitstraling die het verdrag aan het dorp heeft gegeven. Ter ere van de 25e verjaardag en als voorbereiding op het feest en alle prominenten die zijn uitgenodigd heeft Schengen een heuse face lift ondergaan. De oever van de Moezel kreeg een grondige opknapbeurt en het spiksplinter nieuwe Musée Européen Schengen werd geopend. Maar Schengen heeft nog veel meer te bieden vertelt de burgemeester trots. Het is een trekpleister voor wijnliefhebbers en de Moezel en de omliggende natuur is zo prachtig dat het jaarlijks heel veel toeristen trekt.
De burgemeester heeft gelijk, er is in Schengen en de directe omgeving veel te bekijken. Zo zijn er tal van bezienswaardigheden met symbolische betekenis, zoals een
stuk van de Berlijnse muur, die na de val, vanaf de Potsdamer Platz, op transport is gegaan en ons nu aan de tijden van weleer herinnert, het Drielandenpunt en natuurlijk het monument dat ter ere van het Schengen verdrag werd geplaatst. Verder moet u uiteraard de omliggende wijngaarden bekijken en het Kasteel van Schengen met een heuse ‘Doornroosje toren’ die werd gebouwd in de 13e eeuw. Victor Hugo was er een graag gezien gast en u kunt dat ook worden want, hoewel het jaren dienst deed als nonnencongregatie, tegenwoordig is het een hotel.
De Moezel vormt - tussen Schengen en Wasserbillig- de natuurlijk grens met Duitsland en daar waar vroeger grensposten waren zijn nu bruggen die uitnodigen over te steken naar grensland Duitsland. Dat kan natuurlijk met de auto, maar waarom niet op de fiets? Het klimaat is vriendelijk en de wijnvelden worden beschenen door een mild zonnetje zodat fietsen een prima alternatief is.
Bent u zonder fiets, geen probleem. Van Schengen tot Grevenmacher zijn langs de rivier 12 Rent a Bike locaties te vinden waar u een fiets kunt huren voor weinig geld. U fietst naar een van de volgende huurlocaties, daar levert u de fiets in en vervolgens reist u met de trein of vaart u met de rondvaart boot over de Moezel terug naar uw beginpunt. Dat is toch een heerlijk dagje! Of kies voor de Route du Vin, de wijnstraat, die ons langs de oever van de Moezel deze prachtige streek laat zien.
Toeristische trekpleisters
Het Moezeldal is wereldberoemd door de bekende Moezelwijn en de streek kent een rijke historie die terug gaat naar de Romeinse en Keltische tijd. Want het waren de Romeinen die de basis legden van het wijnlandschap van Duitsland. Historische overblijfselen zijn op verschillende plaatsen bewaard gebleven en te bekijken en de Middeleeuwen voegde er, voor de liefhebbers, tientallen kastelen en burchten aan toe. Op mijn route langs de rivier kom ik een rijk aanbod aan musea, bezienswaardigheden en natuurparken tegen.
Te beginnen bij Haff Réimich, in de gemeente Schengen. Het van oorsprong industriële gebied is hier langzaam teruggewonnen door de natuur. Nu is het een groot
natuurreservaat met een recreatie gebied in ontwikkeling dat is geopend voor bezoekers. Het visitors centrum wordt momenteel grondig verbouwd, de verwachting is dat het in 2012 klaar is. Daarop hoeft u niet te wachten, het is ook nu een bezoek meer dan waard (honden niet toegestaan). Het omliggende beschermde natuurgebied is een eldorado voor natuur- en vogelliefhebbers en er zijn erg veel wandelingen uitgezet.
In Grevenmacher koop ik een combinatie kaartje voor een bezoek aan de vlindertuin, de Jardin des Papillons met 500 verschillende soorten vlinders, en de wijnkelders met proeverij van Bernard-Massart. De wijn die hier wordt geproduceerd mag geen champagne heten vanwege de locatie maar het doet er zeker niet voor onder.
De inwoners van deze streek zijn trots op de heerlijke wijnen die ze produceren en dat laten ze weten ook. Alles draait hier om wijn. Zelfs het kleinste dorpje heeft een eigen wijnfeest en de wijnproeverijen en wijncafés schakelen zich als kralen aan een ketting aaneen. Laat u na een dag op de pedalen, net als ik, verleiden door de heerlijke frisse mousserende wijn van Bernard-Massart. En waarom ook niet, we hebben het verdiend!
Bij Wasserbillig nemen we afscheid van de Moezel en gaan we verder langs de oever van de Sûre. De Sûre mondt uit in de Moezel en vormt net als de Moezel de natuurlijke grens met Duitsland. In Wasserbillig is een Aquarium dat de moeite van een bezoek waard is.
Echternach is een stad die beslist wat meer van uw tijd vraagt. Maak een wandeling door de oudste stad van Luxemburg die bekend is vanwege de zogenaamde Springprocessie ter ere van de heilige Wilibrord die plaats vindt op de dinsdag na Pinksteren. Deelnemers aan de jaarlijkse processie zijn aan elkaar vastgemaakt met witte zakdoeken en springen in rijen van vijf, op de maat van de muziek naar voren, afwisselend op de linker- en de rechtervoet. De processie stopt bij het graf van Wilibrord, precies onder het altaar van de abdij. Het klooster is tegenwoordig in gebruik als school.
In Berdorf, vlakbij Echternach, is de toegang tot het Müllerthal, een prachtig natuurgebied dat ook Klein Zwitserland wordt genoemd. De mooie natuur, de rotspartijen, de beekjes en de watervallen rechtvaardigen de vergelijking met Zwitserland. Trek stevige schoenen aan want de uitgezette wandelroutes (er zijn 60 routes) over de zandsteenformaties zijn prachtig maar op hakken niet te doen. Wereldberoemd zijn de Mullerthal Trails, de Schiessentümpel, de Teufelsschacht en de Wolfsslucht. In de herfst en de winter heeft u vanaf de Perekop een geweldig uitzicht.
Een bezoek aan de ruïne van de Burcht van Beaufort (1150) mag niet achterwege blijven. En natuurlijk proeven we heel eventjes van de, hier geproduceerde, frisse Cassis de Beaufort. Gecombineerd met de plaatselijke Berdorfer Käse een heel goed excuus even de vermoeide benen te strekken.
Via Bettendorf, we worden nu omringd door de weelderige natuur van Ardennen, gaan we verder naar de middeleeuwse
stad Vianden. Ook hier was Victor Hugo een terugkerende gast. Het huis waarin hij verbleef en een van zijn boeken schreef is in 1935 ingericht als Victor Hugo Museum. Het indrukwekkende en inmiddels gedeeltelijk gerestaureerde kasteel van Vianden is gebouwd tussen de 11e en de 14e eeuw. Mike, een van de enthousiaste gidsen, groeide als jongetje op in de schaduw van het kasteel en vertelt ons prachtige verhalen over het kasteel en haar bewoners, dat van de 15e tot de 19e eeuw in het bezit was van de dynastie van Oranje Nassau. Het kasteel ontsprong de dans tijdens oorlogen maar werd door de eeuwen heen vreselijk slecht behandeld door de verschillende eigenaren. Gelukkig zijn ze nu aan het restaureren geslagen en is het hele kasteel dagelijks geopend voor toeristen (200.000 per jaar). Iedere 2e zondag van oktober wordt er op het terrein van het kasteel een notenmarkt gehouden. Achter het kasteel is een kabelbaan. Boven gekomen met de stoeltjeslift laten we ons sportief uitdagen op het survivalparcours. Hiervandaan zijn prachtige mountainbike- en wandelroutes te volgen.
We vervolgen de route naar het noorden en 6 km rond Vianden moeten we het doen zonder een rivier, maar dan kunnen we verder langs de oever van de Our. Het wordt eentonig maar ook deze rivier vormt min of meer de grens tussen Duitsland en Luxemburg. Omdat we honger hebben laten we ons de weg wijzen naar restaurant Robbesscheier in Munshausen. Het restaurant is onderdeel van een levendig openluchtmuseum (Roberts schuur) die het leven op het boerenland laat zien en beleven. Centraal staat het Ardeense werkpaard. Jaarlijks bekijken 16.000 betalende bezoekers de zagerij, de watermolen, het keramiekatelier, de groepshuizen, het restaurant en nog zoveel meer. Wij eten judd mat gaardebojnen en gaan dan verder naar het eindpunt van onze tocht, weer een Drielandenpunt en wel die van Lieler. Hier komen Duitsland, Luxemburg en België bij elkaar. We bekijken het Europees monument, het symboliseert de Europese Eenheid en het maakt visueel dat grenzen niet mogen scheiden.
Foto’s Mariëtte Bos en Office National du Tourisme Luxembourg (ONTL)
Alle 25 Schengenlanden
België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Portugal, Spanje, Italië, Oostenrijk, Griekenland, Denemarken, Finland, Zweden, Noorwegen, IJsland, Estland, Letland, Litouwen, Slowakije, Hongarije, Polen, Tsjechië, Slovenië, Malta en Zwitserland.
Met de LuxembourgCard krijgt u gratis toegang tot 56 bezienswaardigheden. U krijgt bovendien een boekje met daarin de te bezoeken attracties. Eenmaal in het bezit van de Card is het gebruik van de bus en trein gratis! De Card wordt verkocht bij VVV’s, campings, stations, jeugdherbergen enz.
Office National du Tourisme Verkeersbureau (ONT)
Tel: 00352 42828210 en www.visitluxembourg.lu