Mariëtte Ophof, 2014
De Tour de France 2014 startte op zaterdag 5 juli in het vriendelijke glooiende Engelse Yorkshire. Het noord Engelse landschap dat zich bij uitstek leent voor prachtige fietstochten in de natuur. De wielrenners van de Tour hebben er weinig oog voor gehad maar wat leverde het prachtige beelden op!
De tv beelden van de Tour zijn alweer vervlogen maar Vakantiekriebels gaat nog even terug naar daar waar de rivieren de Ouse en de Foss samenkomen. Er ontwikkelde zich een stad die door de Romeinse heersers Eboracum werd genoemd, de Saksen noemden het Eoforwick en tijdens het bloedige Vikingenbewind kreeg het de naam Jorvik. Na de Vikingen kwamen de Noormannen en zij zorgden voor de hedendaagse uitstraling van de stad. Zij bouwden de indrukwekkende kathedraal en de stadsmuren waarvan nog 3,4 km in tact is.
Wij kennen de stad als York. Een noord Engelse vestingstad uitgeroepen tot Britain’s most beautiful city. Over 57 jaar vieren ze het 2000 jarig (!) bestaan. Er zal nog 
niemand aan de vergadertafel zitten voor de voorbereidingen maar dat het een spektakel wordt durf ik nu al te voorspellen. Op een plaats waar de geschiedenis zo levend wordt gehouden kan dat niet anders.
In deze Harry Potter achtige stad weet men het rijke verleden perfect te combineren met de wensen van de moderne tijd. De oude vakwerkhuizen, smalle middeleeuwse steegjes en vervallen pandjes worden moeiteloos afgewisseld met restaurantjes, pubs, boetiekjes, winkeltjes en attracties die bij toeristen zo gewild zijn.
In het Romeinse Treasurer’s House ligt de basis van vele ghost verhalen en legendes over York want het 
was op deze plaats dat een loodgieter een garnizoen Romeinse soldaten door de keldermuur ‘zag’ marcheren… Spoken en geesten, het is dagelijkse kost voor de Yorkers en vrijwel ieder steegje en scheef gezakt optrekje heeft zijn eigen verhaal.
Dagelijks duiken storytellers en mysterieuze gidsen met lange jassen en zwarte hoeden tijdens avondwandelingen terug in de tijd en vertellen spannende verhalen over de donkere kant van Europa’s ‘most haunted city’. Er zijn verschillende organisaties die zich hiermee bezig houden. De grootste gemene deler is de manier waarop de verhalen over de toeristen worden uitgestrooid.
Wij laten ons meeslepen door de verhalen van Mark van The Original Ghost Walk of York en ontdekken met hem de mysteries en legendes die smeulen in de oude straten. De intonatie van de spreker, zijn mimiek, de ‘waar’ gebeurde verhalen en de onverwachtse wendingen zorgen voor een opbouw van spanning die zich ontlaadt in een ijselijke gil. Was het een geschrokken toerist of was het een ghost die zich omringd door witte nevel uit de voeten maakt door de middeleeuwse straatjes….
Clifford’s Tower, ligt in het hart van de stad op een heuvel. Het is een van de overblijfselen van het kasteel dat werd gebouwd voor William de Veroveraar. Vroeger deed het dienst als wachttoren, later was het onderdeel van de gevangenis en de naastgelegen rechtsgebouwen en wat een geweldige plek moet het zijn geweest om de lijken van de vijand tentoon te stellen aan de bevolking! Public Relations is niet alleen van de moderne tijd.
De Tower heeft een rijke geschiedenis en is ongeveer 800 jaar oud. Een hele Joodse gemeenschap vond er de dood en de verhalen ervan laten me de rillingen over de rug lopen.
Ooit telde York 45 middeleeuwse kerken, anno 2014 zijn dat er nog maar 19 waarvan 6 in gebruik 
zijn voor culturele doeleinden. In de smalle straatjes onderaan de heuvel praat gids Matthew ons even bij om te voorkomen dat we in war raken. York zou maar liefst 365 pubs tellen, voor iedere dag een ander. En het is goed te weten dat men hier met gates straten bedoeld, bars zijn eigenlijk gates en pubs zijn bars. U volgt het nog?
We vallen met de neus in de boter want juist tijdens ons bezoek is het York Food & Drink Festival (gratis) in de stad neergestreken op en rond de Newgate Market. Ieder jaar in september staat de stad, die door Trip Advisor wordt betiteld tot beste gastronomische bestemming in de UK, in het teken van het grootste voedselfestival van Groot Brittannië. Honderden kraampjes verleiden ons tot veelal locale delicatessen en lekkernijen. Er worden dagelijks workshops, proeverijen en demonstraties georganiseerd en de stad is één groot feestterrein.
Het meest gefotografeerde straatje in York is zonder twijfel de eeuwenoude Shambles. Het is het oudste straatje van de stad waarop de zon nooit schijnt. Het was inspiratiebron voor de sfeer in de Harry Potter films. Het straatje was in vroeger dagen een handelsstraat met louter en alleen slagers. Ze slachtten hier hun dieren en het vlees werd te koop aangeboden in de diepe vensterbanken (shambles). De overhangende geveltjes zorgden ervoor dat het buiten het bereik van de zon bleef. Het bloed liep via de goot aan 
weerskanten van het straatje naar beneden… Tegenwoordig is The Shambles een toeristische trekpleister van formaat waarop de commercie handig is ingesprongen. In de verzakte vakwerkpandjes vinden we nu boetiekjes en op straat wordt reclame gemaakt voor de verschillende toeristische attracties.
Je bent niet in York geweest als je je niet hebt laten rond leiden door de kathedraal. We hebben een York pas gekocht en hebben daarmee gratis toegang op tal van plaatsen. Zo ook in de Minster. Wij hebben geluk want het is gids Chris Adams (gepensioneerd bouwkundig tekenaar) die ons rondleidt en die onze aandacht vestigt op talloze fascinerende bouwkundige zaken en miskleunen. De eerste steen van de kathedraal werd gelegd in 1200 en in 1472 werd de bouw afgerond. Geldgebrek en het uitbreken van de Zwarte Pest zijn de belangrijkste oorzaken van deze lange bouwperiode. Momenteel worden de enorme glas in lood ramen gerestaureerd. Een monster-klus die prachtig interactief onder de aandacht van de toeristen wordt gebracht. Het is nog niet zo heel lang geleden dat er bij opgravingen in de kelders Romeinse restanten zichtbaar zijn geworden die nu in een prachtige tentoonstelling (Revealing York Minster) aan het publiek worden getoond.
Er is nog zoveel meer te zien en te ontdekken in York. Het Railway Museum, het Jorvik Viking Centre, het Yorkshire Museum, het York Castle Museum en het Air Museum. En
we kunnen niet heen om de culinaire schatten van de stad. In The Yorkshire Terrier proeven we 9 soorten ale, waarvan Guzzler, Yorkshire Terrier en Centurions Ghost in York gebrouwen zijn.
York is de hoofdstad van de chocolade. We moeten terug naar 1852 voor de oorsprong ervan. Beperkt door het Quaker geloof werd er een alternatief gezocht voor het duivelse alcohol en dat werd gevonden in de cacaoboon. Chocolademelk werd het veilige alternatief voor bier en ale en het was het begin van wat nu een grote industrie is. We laten ons rondleiden door de wereld van KitKat en voelen ons Sjakie in de Chocoladefabriek.
We staan in de rij bij Betty’s voor een traditionele Afternoon Tea. De wachttijd wordt geschat op anderhalf uur maar dat hebben de mensen in de rij er graag voor over. Dit prachtige ‘theehuis’ werd in WO II gebouwd. Soldaten namen hun liefjes hier mee naar toe voor een romantische high tea en beneden in de kelder schreven ze hun namen op de grote spiegels omringd met lieve woordjes en hartjes.
Dan is het tijd voor het achterland. We komen via de Howardian Hills terecht bij Castle Howard. Dit prachtige kasteel (1699) is privébezit en wordt bewoond door een gezin met jonge kinderen. Een aantal vertrekken is om die reden afgesloten maar het overgrote deel en de prachtige tuin is geopend voor publiek.
De betrokken vrijwilligers voelen zich vrienden van de familie en ze vertellen met trots over het kasteel dat diende als flimset van Brideshead Revisited, de tuin, de inrichting, de eigenaren en hun kinderen die met vriendjes en vriendinnetjes hun verjaardagfeestjes vieren in deze bijzondere omgeving.
Aan de rand van de North York Moorse ligt het schilderachtige plaatsje Helmsley. Het dorpje rond 
de kerk lijkt geschilderd op doek in plaats van gebouwd met stenen. Het jaarlijkse bloemenfestival Helmsley in Bloom zorgt voor een fleurige nuance. De huisjes lijken bijna te bezwijken onder de rijk gevulde bloembakken die het dorp tot ver in de herfst kleuren. Aan de rand van het dorp, bij de entree van Duncombe National Parc, liggen de overblijfselen van een kasteel uit 1186. En dat is niet de laatste ruïne die we zien want op slechts 6 minunten rijden ligt de ruïne van de grote en imposante Rievaulx Abbey.
De voormalige abdij, ooit één van de meeste welvarende van Engeland dat onderdak bood aan 140 koormonikken en 600 lekenbroeders, is op één na de meest complete ruïne in Groot Brittanie. Een met audio begeleide wandeling leert ons de geschiedenis van dit prachtige fotogenieke bouwwerk. Een wandeling van een uurtje brengt ons terug naar Helmsley.
Als de avond valt strijken we neer in het restaurantgedeelte van The Gallery van het vijf eeuwen oude hotel The Black Swan. We laten ons verwennen door The Gallery Signature Menu. Een avondvullende proeverij van Australische chef-kok Paul Peters. Als alle gerechtjes zijn geproefd en van alle wijnen is genoten rest ons alleen nog de gang naar de comfortabele fauteuils bij de open haard. Onder het genot van een muziekje en bij het knisperende haardvuur moet ik ineens denken aan de renners van de Tour die al dit moois zomaar voorbij fietsen. Ik ben blij dat ik geen wielrenner ben. Cheers!
York Pass - voor gratis entree bij 25 attracties en tours - www.yorkpass.com
The original Ghost Walk of York - www.theoriginalghostwalkofyork.co.uk
Exploring York - www.exploringyork.com
After Noon Tea - Cedar Court Grand Hotel & Spa / Betty’s After Noon Tea
The Golden Fleece - York’s Most Haunted Pub - www.thegoldenfleeceyork.co.uk
York’s Chocolate Story - www.yorkchocolatestory.com
The Black Swan Hotel met restaurant The Gallery - www.blackswan-helmsley.co.uk
Rievaulx Abbey - www.english-heritage.org.uk/daysout/properties/rievaulx-abbey
Jet 2 – low budget van Amsterdam naar Leeds - www.jet2.com
VVV York - www.visityork.org
Verkeersbureau Engeland – www.visitengland.com
Evenementen / festivals
Jorvik Viking Festival - februari
Chocolade Festival - maart/april
York Races - mei tot oktober
Festival of Ideas - juni
York Early Music Festival - juli
Medieval Festival - augustus
York Food Festival - september
Illumination York - oktober/november
Aesthethica Short Film Festival - november
Christmas Festival - november tot december