Tegenwoordig worden caravans meer en meer van alle gemakken voorzien. Dit heeft grote invloed op de stroomvoorziening aan boord. Een accu en een lader vormen hierbij een onmisbare combinatie. Als deze niet goed afgestemd worden op elkaar en op het verbruik, dan kan men tijdens de vakantie voor onaangename verassingen komen te staan. Een aantal speerpunten worden toegelicht.
Benodigde capaciteit
Welke accucapaciteit geschikt is wordt bepaald door het verbruik en de duur dat men autonoom (zelfstandig) wil zijn. Vuilkuil hierbij is dat een accu nooit geheel ontladen mag worden. Afhankelijk van het type accu ligt dit rond de 60%. Overschrijdt men deze grens dan zal dit negatieve invloed hebben op de levensduur en treedt er capaciteitsverlies op. In het ergste geval kan de accu direct de geest geven. Hoe dieper de accu ontladen wordt, hoe minder cycli deze mee gaat. Ervaring leert dat een accu rond de 100Ah bij normaal gebruik voldoende is. Hierbij komt de beschikbare energie dus op 60Ah uit.
Type accu
Semi-tractie accu, hobbyaccu of lichtaccu zijn allemaal benamingen voor de caravanaccu. Als semi-tractie accu zijn vele verschillende type accu’s te verkrijgen. Globaal kunnen deze ingedeeld worden in twee hoofdgroepen: onderhoudsvrij en niet-onderhoudsvrij. Een niet-onderhoudsvrije accu is te herkennen aan doppen waardoor men de accu bij kan vullen. Een onderhoudsvrije accu daarentegen is geheel dicht. De niet-onderhoudsvrije accu’s liggen prima qua prijs/kwaliteit niveau. Nadeel is dat ze, zoals de naam al zegt, meer onderhoud nodig hebben. Deze accu’s hebben namelijk een hogere zelfontlading en het vloeistofniveau dient regelmatig gecontroleerd dient te worden. Bovendien ontstaat tijdens het laden van dit accutype knalgas en daarom is voldoende ventilatie noodzakelijk. Zowel een onderhoudsvrije als een niet-onderhoudsvrije accu is prima geschikt voor gebruik in de caravan.
Winterstalling
Er bestaan nog steeds misverstanden over de manier waarop een niet-onderhoudsvrije accu weggezet dient te worden tijdens de winterstalling. Twee veel voorkomende gedachtes:
• de accu dient geheel ontladen weggezet te worden
• Laad de accu vol en zet hem weg voor opslag.
Door de zelfontlading van dit type accu is het advies echter om tijdens de gehele stallingperiode een geregelde acculader aangesloten te laten. De zelfontlading van een onderhoudsvrije accu is zeer gering maar permanent een lader aansluiten is altijd aan te bevelen.
Acculader
Een goede levensduur en bedrijfszekerheid van een accu is ook sterk afhankelijk van de acculader.
Toch is niet elke willekeurige lader geschikt voor de caravan accu. Een juiste laadkarakteristiek hierbij van groot belang. Laders met een zogeheten IU karakteristiek zorgen ervoor dat de accu met beleid geladen wordt. Een andere onderbelichte factor is de laadstroom. Vaak wordt gedacht dat een lichte lader de accu ook vol kan krijgen als de laadtijd maar lang genoeg is. Maar bij een te kleine laadstroom zorgt de zwaartekracht er voor dat het vrijkomende zuur onderin de accu zal blijven. Het advies is daarom een laadstroom van minimaal 10% van de accucapaciteit te nemen. Bij een veelgebruikte caravanaccu van 105Ah betekend dit dat er minimaal voor een 10Amp lader gekozen dient te worden. Met een druppellader kan de accu niet vol geladen worden. Deze kan alleen een volle accu onderhouden. Kies daarom voor een volautomatische acculader en druppellader in één.
Er dient dus in meerdere opzichten voldoende aandacht aan de accu gegeven te worden. Niet alleen vanwege de levensduur, maar ook op het gebied van veiligheid vraagt de accu aandacht. Een slechte verbinding of verkeerde aansluiting kan leiden tot kortsluiting, met alle gevolgen van dien.
Als u zich echter aan de paar simpele vuistregels houdt en daarnaast ook zorgt dat de accu niet structureel te diep wordt ontladen, dan zult u verbaasd zijn hoe lang de accu mee gaat!
Handige weetjes
VUISTREGELS VOOR ACCUGEBRUIK
• Zorg voor voldoende ventilatie
• Controleer regelmatig de draden en verbindingen
• Koppel de accu los van het systeem tijdens de winterstalling
• Maak de deksel en polen schoon. Polen invetten met vaseline is een goede optie
• Zet de accu droog en vorstvrij neer
• Sluit een geregelde accu-/druppellader aan
• Controleer 1x per maand het vloeistofniveau en vul indien nodig bij met gedestilleerd water
(ONT)LAADSTATUS
Wilt u de accuspanning meten door middel van een Voltmeter, meet dan bij nullast van de accu. Dit doet men door alle verbruikers en de acculader uit te schakelen en de accu voor ongeveer 20 min. te laten rusten. Alleen op deze manier ontstaat een juiste indicatie.
VERBRUIK ACCULADER
Wat verbruikt de acculader uit het lichtnet tijdens de winterstalling? Dit is een veelgestelde vraag. Naast het eigen verbruik is ook de hoeveelheid stroom die er nog naar de accu gaat bepalend. Dit hangt af van het eigen lek van de accu en van de eventuele apparatuur die nog stroom verbruikt. Het totale verbruik kan dus op papier niet aangegeven worden en zal per situatie verschillend zijn. De enige manier om een goede indicatie te krijgen is om bij de plaatselijke doe-het- zelf winkel een eenvoudige energieverbruikmeter te kopen.
LADEN VIA AUTODYNAMO
Door de lange afstand tussen dynamo en caravanaccu treedt er een groot spanningsverlies op, waardoor de accu een te lage spanning aangeboden krijgt. Dit is te verhelpen door het plaatsen van een zogenaamde spanningsbooster. Alleen bijladen via de dynamo is overigens niet voldoende, aangezien een dynamo geen volwaardige acculader is.
Door Tessa Linders, Proosten Electronics BV